آنچه در این مطلب می‌خوانید:
تشخیص پانکراتیت یا التهاب پانکراس با سونوگرافی
در ارزیابی نهایی سونوگرافی پانکراس وجود نفخ یا گاز روده می‌تواند اختلال ایجاد کند. بیمار باید شب قبل از انجام آزمایش یک وعده غذایی بدون چربی میل کند و سپس از خوردن غذا و نوشیدنی به مدت 8 ساعت خودداری کند. در روز انجام سونوگرافی پانکراس باید حتما ناشتا باشد. خوردن داروهای روتین با آب کم مشکلی ندارد. سعی کنید روز قبل سونوگرافی پانکراس از نوشیدنی‌های حاوی کافئین و گازدار، مصرف الکل و سیگار خوداری کنید.
بیمار برای انجام سونوگرافی پانکراس به پشت دراز می‌کشد. یک ژل شفاف رنگ روی شکم بیمار پخش می‌شود و یک دستگاه کوچک به نام مبدل در سراسر ناحیه شکم تا قفسه سینه حرکت می‌کند. مبدل امواج صوتی ایجاد کرده که در هنگام برخورد با چیزی مانند اندام یا تومور بازتاب می‌یابد. یک کامپیوتر این پژواک‌ها را به تصویر متحرک تبدیل می‌کند. پروب دستگاه اولتراسوند که در قسمت نهایی لوله قرار دارد با تولید امواج صوتی و دریافت انعکاس آن‌ها تصاویری از پانکراس و بافت‌های مجاور در مانیتور مقابل تولید می‌کند.
تشخیص پانکراتیت یا التهاب پانکراس با سونوگرافی
بیماری پانکراتیت چیست؟
پانکراتیت غده‌ای مسطح و طویل است که پشت معده و در قسمت جلوی شکم قرار دارد. پانکراتیت با تولید آنزیم‌هایی به روند هضم و با تولید هورمون به تنظیم روند قند کمک می‌کند. پانکراتیک یک التهاب موجود در پانکراس است و پانکراتیت می‌تواند به صورت پانکراتیت حاد بروز کند و به صورت ناگهانی رخ دهد و چند روز طول می کشد تا خود را نشان دهد. و یا می‌تواند به صورت پانکراتیت مزمن بروز کند که ممکن است در طول سال‌ها رخ داده شود. موارد خفیف این بیماری بدون نیاز به هیچ اقدامی درمان می‌شود اما موارد شدید می‌تواند موجب ایجاد عوارض تهدید کننده شوند.
روش‌های تشخیص بیماری پانکراتیت یا التهاب پانکراس
روش‌ها و تست‌هایی برای تشخیص پانکراتیت استفاده می‌شوند که عبارت‌اند از:
- برای بررسی یا کاهش سطح آنزیم‌های پانکراس آزمایش خون انجام می‌شود.
- به منظور وجود سنگ‌های صفراوی و التهاب لوزالمعده سونوگرافی حفره شکم انجام می‌شود.
- به منظور بررسی وجود التهاب و انسداد در کانال پانکراس یا مجرای صفراوی سونوگرافی آندوسکوپی انجام می‌شود.
- سی‌تی اسکن یا توموگرافی کامپیوتری برای بررسی وجود سنگ‌های صفراوی و میزان التهاب لوزالمعده انجام می‌شود.
- برای اندازه گیری سطح چربی تست مدفوع در پانکراتیت مزمن انجام می شود که می‌تواند نشانگر جذب مناسب مواد مغذی توسط سیستم گوارش بیمار باشد.
- برای مشاهده ناهنجاری‌ها در کیسه صفرا، پانکراس و کانال‌ها تصویربرداری رزونانس مغناطیسی انجام می‌شود.
- بسته به موقیت بیمار پزشک می‌تواند آزمایش‌های مختلفی تجویز نمایید.
روش های درمان پانکراتیت
درمان بیماری‌های زمینه ای
علاوه بر مراقبت‌های ویژه، علل زمینه‌ای بیماری نیز باید مورد ارزیابی قرار گیرد. اگر پانکراتیت حاد در اثر عواملی مانند مصرف داروها، سنگ کیسه صفرا، تری گلیسیرید بالا و یا بالا بودن کلسیم خون در بدن بیمار ایجاد شده باشد درمان‌ها باید به صورت مستقیم لحاظ شوند.
آندوسکوپی رتروگراد کلانژیوپانکراتوگرافی
این یک روش درمانی است که پزشک متخصص یک لوله انعطاف پذیر و نازک را با یک دوربین از طریق دهان بیمار وارد اولین بخش از روده کوچک می‌کند. این لوله می‌تواند وارد مجرای صفرا و مجرای پانکراس شود. با استفاده از این دستگاه یک کانتر کوچک را می‌توان وارد مجرای صفرا نمود تا جایی که ممکن است یک سنگ گیر کرده باشد و موجب بروز پانکراتیت شده باشد.
آندوسکوپی رتروگراد کلانژیوپانکراتوگرافی
سونوگرافی پانکراس و بیماری‌های قابل تشخیص با آن
سونوگرافی پانکراس یک روش مطمئن و دقیق است و به پزشک در مسیر درمان کمک می‌کند. انواع بیماری‌های قابل تشخیص با سونوگرافی پانکراس عبارتند از:
عفونت پانکراس
اگر پانکراس عفونت داشته باشد، در تصاویر سونوگرافی تغییراتی مشاهده می‌شود. این تغییرات ممکن است به شکل تورم غیرعادی پانکراس، تغییر در حالت بافت طبیعی، وجود کیست و یا گاهی اوقات تغییر شکل‌های غیر طبیعی در لوله پانکراتیت نشان داده شود. اگر پزشک مشکوک به عفونت پانکراس شود، سونوگرافی به روش شکمی، آندوسکوپی یا سونوگرافی لوزالمعده را تجویز می‌کند تا تغییرات به وجود آمده را مشاهده کند.
کیست پانکراس
کیست پانکراس حفره‌های غیرعادی و پر از مایع است که مانند کیست‌های دیگر به کمک سونوگرافی قابل تشخیص می‌باشد. کیست‌های پانکراس می‌توانند انوع مختلف از جمله کیست‌های ساده و پیچیده با محتویات مختلف داشته باشند. سونوگرافی پانکراس به پزشک کمک می‌کند تا نوع کیست را به راحتی تشخیص دهد.
پانکراتیت یا التهاب لوزالمعده
با التهاب پانکراس یا لوزالمعده آنزیم‌های درون آن فعال می‌شود و به بافت‌های تولید کننده آنزیم آسیب می‌رساند. بیماری پانکراتیت می‌تواند باعث از دست رفتن عملکرد پانکراس شود و مشکلات دیابت و هضم شود.
پانکراتیت یا التهاب لوزالمعده
سونوگرافی پانکراس
سونوگرافی پانکراس برای تشخیص التهاب به شیوه اندوسکوپیک انجام می شود. تصاویر واضحی از پانکراس، لوزالمعده و مجاری صفرا تهیه کرده و در اختیار پزشک قرار می‌دهد. در روش اندوسکوپیک لوله‌ای باریک از طریق دهان وارد معده می‌شود و با انتشار امواج اولتراسوند از داخل بدن تصاویر مورد نیاز را فراهم می‌کند. این تصاویر می‌توانند اختلال و التهاب موجود در نواحی مختلف پانکراس را نمایش دهند و پزشک را از وضعیت سلامتی پانکراس مطلع کنند.
برای تشخیص پانکراس با سونوگرافی دو روش وجود دارد:
1- سونوگرافی شکمی
2- سونوگرافی آندوسکوپیک
برای تشخیص التهاب پانکراس ابتدا پزشک بیمار را در موقعیتی مناسب برای اجرای سونوگرافی قرار می‌دهد. سپس با دستگاه سونوگرافی فرایند سونوگرافی شکمی یا سونوگرافی آندوسکوپیک را شروع می‌کند. در طول سونوگرافی پانکراس پزشک به دنبال تغییراتی در بافت و ساختار پانکراس است. که اغلب عبارتند از:
تورم پانکراس
تورم و التهاب هایی که در بافت پانکراس به وجود می‌آیند را سونوگرافی تشخیص می‌دهد. این تغییرات ممکن است منجر به افزایش حجم و یا اندازه پانکراس شود و در تصاویر به دست آمده از سونوگرافی معمولا مشخص است.
تغییر در بافت
پانکراتیت می‌تواند پانکراس را ملتهب کند و منجر به تغییراتی در بافت شود. این تغییرات اغلب شامل نواحی هیپواکوئیک هستند که در تصاویر به دست آمده از سونوگرافی نمایش داده می‌شوند.
وجود نشانه‌هایی مانند کیست یا عفونت
اگر پانکراتیت با عفونت همراه باشد و باعث تشکیل کیست در این قسمت شود، در تصاویر سونوگرافی می‌توان تغییرات ناشی از عفونت در لوله‌های پانکراس و کیست‌های دارای مایعات را مشاهده کرد.
کاربردهای سونوگرافی پانکراس
سونوگرافی پانکراس کاربردهای متفاوتی دارد و می‌توان به تشخیص هر یک از مشکلات زیر کمک کند:
- تشخیص و تعیین اندازه پانکراس
- تشخیص و مانیتور کردن کیست‌های پانکراسی
- شناسایی انواع توده‌های سرطانی در پانکراس
- تشخیص التهاب حاد و مزمن ناشی از بیماری پانکراتیت
- تشخیص انوع عفونت در مجاری صفرا
- تغییر ساختار در مجاری صفرا
- بررسی عوارش ناشی از جراحی و درمان‌های مرتبط با بیماری پانکراس
کاربردهای سونوگرافی پانکراس
انواع پانکراتیت
انواع پانکراتیت عبارتند از:
پانکراتیت حاد
پانکراتیت حاد باعث بروز التهاب در پانکراس می‌شود. این التهاب اغلب کوتاه مدت است. پانکراتیت حاد با درد همراه است که شدت آن از خفیف تا شدید متغیر بوده و حتی به بیماری تهدید کننده زندگی منجر می‌شود. بیشتر افراد مبتلا به این بیماری درطی مدت کوتاه درمان می‌شوند و موارد شدید آن به خونریزی در پانکراس آسیب جدی به بافت و تشکیل کیست منجر می‌شود. در صورت عدم درمان پانکراتیت به اندام‌های دیگر بدن مانند ریه‌ها، کلیه‌ها و قلب آسیب وارد می‌شود.
پانکراتیت مزمن
پانکراتیت مزمن با پانکراتیت حاد شباهت دارد. اما در پانکراتیت مزمن التهاب بلند مدت است و شرایط بهتر نمی‌شود که با گذشت زمان شراط وخیم تر شده و می‌تواند باعث آسیب جدی و دائمی شود. پانکراتیت مزمن اغلب پس از یک دوره پانکراتیت حاد و به واسطه مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های الکی شکل می‌گیرد.
علت بیماری پانکراتیت
پانکراتیت حاد و مزمن به دلایل مختلفی ایجاد می‌شوند. ابتلا به پانکراتیت حاد در 15 درصد موارد و ابتلا به پانکراتیت مزمن در 20 تا 30 درصد موارد، علت بروز بیماری ناشناخته است.
مهم‌ترین عوامل مبتلا به پانکراتیت حاد عبارتند از:
- عفونت
- عمل جراحی
- سنگ صفرا
- مصرف بعضی از داردها
- مصرف الکل
- بیماری‌های خود ایمنی
- اختلالات متابولیک
عواملی که ممکن است به پانکراتیت مزمن منجر شوند:
- سنگ کیسه صفرا
- فیبروزسیستیک
- سابقه خانوادگی اختلالات لوزالمعده
- تری گلیسیریر بالا
- مصرف بعضی از داروها
- استفاده طولانی مدت از الکل
علائم بیماری پانکرانیت
در افراد مبتلا به التهاب پروستات علائم یکسان نمی‌باشد و هر فرد با توجه به شرایط جسمانی خود علائم متفاوتی بروز می دهد. علائم کلی پانکراتیت شامل موارد زیر می‌باشد:
- تب
- تپش قلب
- حالت تهوع و استفراغ
- تجمع مایه در شکم
- کاهش فشار خون
- زردی پوست و چشم
- تورم و احساس درد در قسمت بالای شکم
علائم بیماری پانکرانیت
عوارض بیماری پانکراتیت
پانکراتیت می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند از جمله:
- نارسایی کلیه: پانکراتیت حاد باعث نارسایی کلیه می‌شود، که اگر نارسایی کلیه مدام و شدید باشد می‌توان آن را با دیالز درمان کرد.
- مشکلات تنفسی: پانکراتیت حاد می‌تواند تغییرات شیمیایی در بدن به وجود آورد که بر عملکرد ریه تاثیر می‌گذارد و باعث می‌شود سطح اکسیژن در خون به طور خطرناک پایین بیاید.
- عفونت: پانکراتیت حاد می‌تواند پانکراس را در برابر عفونت ها آسیب پذیر کند. عفونت‌های لوزالمعده جدی هستند و به درمان فشرده نیاز دارند.
- کیست کاذب: پانکراتیت حاد می‌تواند باعث جمع شدن مایعات در پاکت‌های کیست مانند در پانکراس شود. یک کیست کاذب بزرگ که پاره می‌شود عوارضی مانند عفونت و خونریزی داخلی ایجاد می‌کند.
- دیابت: آسیب به سلول‌های تولید کننده انسولین در پانکراس در اثر پانکراتیت مزمن منجر به دیابت می‌شود.
- سوء تغذیه: پانکراتیت حاد و مزمن باعث می‌شود پانکراس آنزیم کمتری تولید کند، که برای پردازش مواد غذایی که می‌خورید لازم است، که می‌تواند منجر به سوء تغذیه و کاهش وزن شود.
درد بیماری پانکراتیت چگونه است؟
درد شکمی پانکراتیت ممکن است متوسط تا شدید باشد و اغلب به پشت بیمار سرایت می‌کند. بیمار هنگام لمس شکم، صاف دراز کشیدن، سرفه، انجام ورزش، پرخوری احساس درد بیشتری دارد. هنگام راست نشستن، به جلو خم شدن، و غذاهای سالم و کمتر خوردن احساس بهتری دارد. بنابراین در صورت شروع حاد یا درد مداوم شکمی به پزشک متخصص مراجعه کنید. اگر درد شکم آنقدر زیاد است که نمی‌توانید بی حرکت بنشینید یا موقعیتی پیدا کنید که باعث راحتی شما شود تنها راه حل آن مراجعه به پزشک است.
جراحی پانکراتیت
یکی از گزینه‌ها برای درمان پانکراتیت جراحی می‌باشد. هنگامی که درمان‌های دارویی برای تسکین پانکراتیت مزمن تاثیری نداشته باشد، پزشک ممکن است، روش جراحی را به بیمار پیشنهاد دهد. که جراحی پانکراتیکوژژنوستومی در درمان بیماری موثر است.
روش دیگر، جراحی ویپل است که التهاب و توده‌های روی قسمت سر پانکراتیت را بر می‌دارد. این روش اگر توسط متخصص انجام نشود می‌تواند مشکلات جبران ناپذیری به وجود آورد.
جراحی پانکراتیت
پیشگیری از ابتلا به پانکراتیت
باتوجه به این که بسیاری از موارد ابتلا به پانکراتیت از مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های الکلی به وجود می آید، پیشگیری اغلب بر عدم مصرف الکل متمرکز است. علاوه بر این توصیه می‌شود سیگار را ترک کنید، غذاهای پرچرب به ندرت استفاده کنید و به اندازه کافی آب بنوشید. توصیه می‌کنیم در صورت مشاهده علائم پانکراتیت با پزشک متخصص مشورت کنید.
سونوگرافی دکتر طاهری در اصفهان
اگر به دنبال بهترین مرکز سونوگرافی لوزوالمعده یا پانکراس در اصفهان هستید، سونوگرافی دکتر طاهری بهترین انتخاب برای شما می‌باشد. سونوگرافی دکتر مسعود طاهری با سال‌ها سابقه و بکارگیری کادری مجرب و دستگاه‌های بروز و پیشرفته آماده ارائه خدمات سونوگرافی و رادیولوژی به شما بیماران عزیز است. برای رزرو نوبت با ما تماس بگیرید و یا به صورت اینترنتی نوبت خود را رزرو کنید. برای رزرو نوبت اینترنتی کلیک کنید.
بدون شرح