آنچه در این مطلب می‌خوانید:
سنجش تراکم استخوان چگونه انجام می شود؟
استخوان‌ها جزء مهمترین و حیاتی‌ترین اعضای بدن هستند که حفظ و نگهداری آن‌ها تاثیر بسیار زیادی در حیات بدن دارد و به دلایل مختلفی ممکن است دچار آسیب شده باشد. به همین دلیل برای بررسی میزان آسیب دیدگی و همچنین درمان آن نیاز به تصویر برداری است.
در این روش اشعه ایکس به داخل بدن و به سمت استخوانی که قصد انجام تست را داشته فرستاده میشود بدین صورت که مقداری از آن جذب استخوان مورد نظر شده و مقدار دیگر ازبدن خارج می‌گردد و سپس مقدار اشعه تابیده شده اندازه گیری میشود.
سنجش تراکم استخوان
کاربرد سنجش تراکم استخوان
از مهمترین کاربردهای سنجش تراکم استخوان به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
تشخیص پوکی استخوان
سنجش تراکم استخوان به ویژه برای تشخیص پوکی استخوان (استئوپروز) و استئوپنی (کاهش تراکم استخوان) کاربرد دارد. این تست میتواند تغییرات کوچک در تراکم استخوان را شناسایی کرده و به پزشکان کمک کند تا برنامه‌های درمانی مناسب برای بیماران تنظیم کنند.
ارزیابی ریسک شکستگی
یکی از کاربردهای مهم سنجش تراکم استخوان، ارزیابی ریسک شکستگی استخوان‌ها است. افرادی که تراکم استخوان کمتری دارند، بیشتر در معرض خطر شکستگی قرار دارند و این تست میتواند به پیشگیری از این مشکل کمک کند.
چه افرادی به سنجش تراکم استخوان نیاز دارند؟
زنان پس از یائسگی
زنان پس از یائسگی به طور خاص در معرض خطر پوکی استخوان قرار دارند و سنجش تراکم استخوان برای این گروه از افراد توصیه میشود. کاهش سطح استروژن پس از یائسگی میتواند منجر به کاهش تراکم استخوان شود.
سنجش تراکم استخوان زنان پس از یائسگی
مردان مسن
اگرچه پوکی استخوان بیشتر در زنان شایع است، اما مردان مسن نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. مردانی که عوامل خطر زایی مانند سابقه خانوادگی پوکی استخوان، استفاده طولانی مدت از استروئیدها و کاهش سطح تستوسترون دارند، باید این تست را انجام دهند.
افراد با سابقه شکستگی استخوان
افرادی که دچار شکستگی استخوان شده‌اند، به‌ویژه شکستگی‌‌هایی که بدون علت واضحی رخ داده‌اند، نیاز به انجام این تست دارند. این تست میتواند به تشخیص کاهش تراکم استخوان و پیشگیری از شکستگیهای آینده منجر شود.
بیماران با شرایط خاص
روماتیسم مفصلی، بیماری‌های کلیوی و استفاده طولانی مدت از داروهای استروئیدی نیز میتواند منجر به کاهش تراکم استخوان شود و سنجش تراکم استخوان برای این بیماران توصیه میشود.
سنجش تراکم استخوان برای چه قسمت‌هایی از بدن انجام میشود؟
ستون فقرات
این تست اغلب بر روی ستون فقرات کمری انجام میشود. این ناحیه از بدن به ویژه در معرض پوکی استخوان قرار دارد و کاهش تراکم استخوان در این ناحیه میتواند منجر به مشکلات جدی شود.
سنجش تراکم استخوان ستون فقرات
لگن
لگن یکی دیگر از نواحی مهم بدن است که سنجش تراکم استخوان بر روی آن انجام میشود. کاهش تراکم استخوان در این ناحیه خطر شکستگی لگن را افزایش میدهد که یکی از شایع‌ترین و خطرناک‌ترین شکستگیها در افراد مسن است.
سایر نواحی همچون مچ دست
در برخی موارد، تست تراکم استخوان بر روی سایر نواحی بدن مانند مچ دست نیز انجام میشود. این نواحی معمولاً در مواقعی که نتایج تست در ستون فقرات و لگن مشخص نباشد یا بیمار شرایط خاصی داشته باشد تست میشود.
نکات مهم قبل از سنجش تراکم استخوان
آمادگی برای سنجش
قبل از انجام تست، بیمار باید از مصرف مکمل‌های کلسیم خودداری کند زیرا این مکمل‌ها می‌توانند نتایج تست را تحت تأثیر قرار دهند. همچنین بهتر است بیمار لباس‌های بدون فلز بپوشد تا اشیای فلزی در تست اختلال ایجاد نکنند.
مشاوره با پزشک
بیماران باید قبل از انجام تست با پزشک خود مشورت کنند و اطلاعاتی در مورد داروها و شرایط پزشکی خود ارائه دهند. این اطلاعات میتواند به تفسیر دقیق‌تر نتایج تست کمک کند.
زمان‌بندی سنجش
این تست معمولاً کوتاه و بدون درد است و تنها چند دقیقه زمان می‌برد. بیمار باید در طول تست بی‌حرکت باشد تا تصاویر دقیقی از استخوان‌ها به دست آید.
زمان‌بندی سنجش
انواع دستگاه سنجش تراکم استخوان
دستگاه DXA
دستگاههای DXA یکی از پرکاربردترین و دقیق‌ترین دستگاههای سنجش تراکم استخوان هستند. این دستگاه‌ها از دو نوع اشعه ایکس با انرژی‌های مختلف استفاده میکنند و تصاویر دقیقی از تراکم استخوان‌ها ارائه می‌دهند.
دستگاه QCT
توموگرافی کامپیوتری کمی (QCT) یکی دیگر از دستگاههای سنجش تراکم استخوان است که به ویژه برای اندازه گیری تراکم استخوان در ستون فقرات استفاده میشود. این دستگاه تصاویر سه بعدی از استخوان‌ها ارائه داده و دقت بالایی دارد.
دستگاه pQCT
توموگرافی کامپیوتری محیطی (pQCT) نوعی دیگر از دستگاههای سنجش تراکم استخوان است که برای اندازه گیری تراکم استخوان در نواحی محیطی مانند مچ دست مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه‌ها معمولاً در تحقیقات و مطالعات علمی کاربرد دارند.
مزایای سنجش تراکم استخوان
تشخیص زود هنگام
یکی از بزرگ‌ترین مزایای این تست، امکان تشخیص زود هنگام کاهش تراکم استخوان و پوکی استخوان است. این تشخیص زود هنگام در درمان و پیشگیری از عوارض جدی مانند شکستگی استخوان موثر است.
غیر تهاجمی بودن
این تست یک روش غیرتهاجمی و بدون درد است که نیاز به جراحی یا اقدامات تهاجمی ندارد. این ویژگی باعث میشود که تست برای بیماران قابل قبول و راحت باشد.
دقت بالا
دستگاههای مدرن سنجش تراکم استخوان، دقت بسیار بالایی دارند وتغییرات کوچک در تراکم استخوان را شناسایی میکنند. این دقت بالا باعث میشود پزشکان برنامه‌های درمانی مناسبی برای بیماران تنظیم کنند.
ارزیابی ریسک
این تست به ارزیابی ریسک شکستگی استخوان‌ها میپردازد. این ارزیابی همچنین به پیشگیری از شکستگیهای آینده و بهبود کیفیت زندگی بیماران منجرمیشود.
بهترین مرکز سنجش تراکم استخوان در اصفهان
در اصفهان، مراکز مختلفی برای انجام این تست وجود دارند. از جمله تست تراکم استخوان در کلینیک و رادیولوژی تخصصی دکتر طاهری که این مراکز با استفاده از دستگاههای پیشرفته و تیم مجرب، خدمات با کیفیتی ارائه میدهد و به عنوان بهترین مرکز تست تراکم استخوان در اصفهان شناخته میشود.
بدون شرح